تنگی کانال نخاعی کمر یک وضعیت پزشکی است که زمانی رخ می دهد که کانال نخاعی در ناحیه تحتانی کمر باریک می شود و منجر به فشرده شدن نخاع و اعصاب می شود. این فشرده سازی می تواند منجر به علائم مختلفی از جمله درد، بی حسی، ضعف و گزگز در ناحیه کمر، باسن و پاها شود.
تنگی کانال نخاع کمری یک بیماری شایع است، به ویژه در افراد مسن، و می تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد تأثیر بگذارد.
علائم تنگی کانال نخاعی کمر بسته به شدت بیماری و میزان فشار بر روی نخاع و اعصاب می‌تواند متفاوت باشد. علائم رایج تنگی نخاع کمری عبارتند از:
کمردرد: درد در ناحیه کمر یکی از علائم رایج تنگی کانال است و می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. درد ممکن است به باسن و پاها منتشر شود و ممکن است با فعالیت بدتر شود.
بی حسی و سوزن سوزن شدن: بیماران مبتلا به تنگی کانال ممکن است بی حسی، سوزن سوزن شدن را در قسمت تحتانی کمر، باسن و پاها تجربه کنند. این ممکن است با ضعف در پاها و مشکل در راه رفتن همراه باشد.
مشکل در راه رفتن: تنگی کانال نخاع می تواند علائمی مانند ضعف پا، بی حسی و درد ایجاد کند که می تواند راه رفتن را برای بیماران به خصوص در مسافت های طولانی دشوار کند.
از دست دادن کنترل مثانه یا روده: در موارد شدید تنگی کانال نخاعی کمر، فشردگی طناب نخاعی می تواند منجر به از دست دادن کنترل مثانه یا روده شود، وضعیتی که به عنوان سندرم دم اسب شناخته می شود.
علل تنگی کانال نخاعی کمر
این بیماری می تواند توسط عوامل مختلفی از جمله تغییرات مرتبط با سن، شرایط دژنراتیو و ناهنجاری های ساختاری ایجاد شود. شایع ترین علت تنگی ستون فقرات کمری، تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات است که در نتیجه روند طبیعی پیری رخ می دهد. با گذشت زمان، دیسک‌های بین مهره‌ای بین مهره‌های ستون فقرات می‌توانند تحلیل رفته و منجر به کاهش ارتفاع دیسک و افزایش فشار بر روی نخاع و اعصاب شوند. این می تواند باعث باریک شدن کانال نخاعی و در نتیجه تنگی ستون فقرات کمری شود.
عوامل دیگری که می توانند در ایجاد تنگی نخاعی کمری نقش داشته باشند عبارتند از:
- فتق دیسک: فتق دیسک کمر زمانی اتفاق می افتد که هسته داخلی نرم دیسک از لایه بیرونی سخت بیرون زده و بر نخاع و اعصاب فشار وارد می کند.
- افزایش ضخامت رباط ها: با افزایش سن ستون فقرات، رباط هایی که از مهره ها حمایت می کنند ضخیم شده و سفت می شوند و به باریک شدن کانال نخاعی کمک می کنند.
- خارهای استخوانی: با گذشت زمان، بدن ممکن است در پاسخ به تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات، بافت استخوانی اضافی تولید کند که منجر به تشکیل خارهای استخوانی می شود که می تواند کانال نخاعی را باریک کند.
- تومورها: در موارد نادر، تومورهای ستون فقرات می توانند باعث فشردگی طناب نخاعی و اعصاب شوند که منجر به تنگی ستون فقرات کمری می شود.
تشخیص تنگی کانال نخاعی کمر
تشخیص تنگی ستون فقرات کمری معمولاً شامل ترکیبی از سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های تصویربرداری است. در طول تاریخچه پزشکی، پزشک در مورد علائم بیمار، سابقه پزشکی و هر گونه عوامل خطر برای تنگی نخاع کمری سؤال می کند. معاینه فیزیکی ممکن است شامل آزمایش رفلکس ها، قدرت عضلانی و احساس در ناحیه کمر و پاها باشد.
تست های تصویربرداری که ممکن است برای تشخیص تنگی ستون فقرات کمری مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از:
اشعه ایکس: اشعه ایکس می تواند هم ترازی مهره ها در ستون فقرات و هرگونه تغییر در استخوان ها مانند خار استخوان یا شکستگی را نشان دهد.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): MRI از آهنرباهای قدرتمند و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از ستون فقرات، از جمله نخاع، اعصاب و ساختارهای اطراف استفاده می کند. MRI اغلب برای تایید تشخیص تنگی کانال نخاعی کمری و ارزیابی میزان باریک شدن کانال نخاعی استفاده می شود.
توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن: سی تی اسکن از یک سری اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر مقطعی از ستون فقرات استفاده می کند. سی تی اسکن ممکن است برای ارائه اطلاعات اضافی در مورد کانال نخاعی و ساختارهای اطراف در بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی مورد استفاده قرار گیرد.
روشهای درمان
درمان تنگی کانال نخاعی کمر با هدف تسکین علائم، بهبود عملکرد و جلوگیری از پیشرفت بیشتر این بیماری است. گزینه های درمانی برای تنگی ستون فقرات کمری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درمان های محافظه کارانه: درمان های محافظه کارانه برای تنگی ستون فقرات کمری ممکن است شامل فیزیوتراپی، داروهای ضد التهابی و تزریق استروئید اپیدورال باشد. فیزیوتراپی می تواند به تقویت عضلات کمر و پاها، بهبود انعطاف پذیری و کاهش درد کمک کند. داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن ممکن است به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کنند. تزریق استروئید اپیدورال داروهای کورتیکواستروئید را مستقیماً به کانال نخاعی برای کاهش التهاب و تسکین درد می‌رساند.
روش های کم تهاجمی: روش های کم تهاجمی، مانند لامینکتومی یا دیسککتومی ممکن است برای کاهش فشار بر روی نخاع و اعصاب در بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی انجام شود. لامینکتومی شامل برداشتن بخشی از لامینا، قوس استخوانی در پشت مهره، برای ایجاد فضای بیشتری در کانال نخاعی است. دیسککتومی شامل برداشتن بخشی از فتق دیسک یا خار استخوانی است که طناب نخاعی یا اعصاب را فشرده می کند.
فیوژن ستون فقرات: در برخی موارد، جراحی فیوژن ستون فقرات ممکن است برای تثبیت ستون فقرات و جلوگیری از پیشرفت بیشتر تنگی نخاعی کمری توصیه شود. همجوشی ستون فقرات شامل ترکیب دو یا چند مهره با هم با استفاده از پیوند استخوان یا سخت افزار فلزی مانند پیچ و میله است.
جراحی رفع فشار: جراحی رفع فشار، مانند لامینوپلاستی یا لامینوتومی، ممکن است برای کاهش فشار بر روی نخاع و اعصاب در بیماران مبتلا به تنگی نخاعی کمری انجام شود. لامینوپلاستی شامل ایجاد فضای بیشتری در کانال نخاعی با لولا کردن لامینا از یک طرف و باز کردن آن مانند یک در است. لامینوتومی شامل برداشتن بخشی از لامینا برای ایجاد فضای بیشتری در کانال نخاعی است.
