اسکولیوز، وضعیتی که با انحنای غیرطبیعی ستون فقرات مشخص می شود، می تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. در حالی که درمان های سنتی مانند بریس و جراحی اغلب در مرکز توجه قرار دارند، فیزیوتراپی نقش مهمی را در مدیریت و بهبود علائم اسکولیوز ایفا می کند.
اسکولیوز به انحنای جانبی ستون فقرات اشاره دارد که اغلب به شکل “S” یا “C” شکل می گیرد. این می تواند در هر مرحله از زندگی رخ دهد اما بیشتر در دوران نوجوانی تشخیص داده می شود. این انحنا می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و در صورت عدم درمان به طور بالقوه منجر به عوارضی مانند کاهش ظرفیت ریه یا کمردرد مزمن شود.
علل دقیق اسکولیوز اغلب مشخص نیست، به ویژه در موارد ایدیوپاتیک. با این حال، علل بالقوه عبارتند از:
استعداد ژنتیکی: سابقه خانوادگی این ناهنجاری و سایر ناهنجاری های ستون فقرات
نقایص مادرزادی: ناهنجاری های ستون فقرات در طول رشد جنین.
بیماری های عصبی عضلانی: مانند فلج مغزی یا دیستروفی عضلانی.
انواع اسکولیوز
ایدیوپاتیک
با توجه به اکثر موارد، اسکولیوز ایدیوپاتیک هیچ علت قابل شناسایی ندارد. معمولاً در دوران جهش رشد در نوجوانی ظاهر می شود.
مادرزادی
این شکل به دلیل ناهنجاری های ستون فقرات در بدو تولد ایجاد می شود. کمتر شایع است اما اغلب برای درمان پیچیده تر است.
عصبی عضلانی
این نوع که با شرایطی مانند دیستروفی عضلانی یا آسیب های نخاعی همراه است، ناشی از عدم تعادل و ضعف عضلانی است.
علائم و نشانه های اسکولیوز
شانه ها یا باسن ناهموار.
قوز قابل توجه هنگام خم شدن به جلو.
کمر درد یا خستگی مزمن.
تشخیص اسکولیوز
معاینه فیزیکی و تاریخچه پزشکی
پزشکان با ارزیابی وضعیت بدن، تراز ستون فقرات و تقارن شروع می کنند. شرح حال دقیق پزشکی به رد علل زمینه ای کمک می کند.
تکنیک های تصویربرداری مورد استفاده در تشخیص
اشعه ایکس استاندارد طلایی برای تشخیص اسکولیوز است و درجه و محل انحنای ستون فقرات را آشکار می کند. تصویربرداری پیشرفته مانند MRI ممکن است در موارد پیچیده استفاده شود.
اسکولیوز بر اساس زاویه کاب طبقه بندی می شود:
خفیف: کمتر از 20 درجه.
متوسط: 20-40 درجه.
شدید: بیش از 40 درجه.
روشهای درمان
مشاهده و نظارت
موارد خفیف ممکن است نیازی به مداخله فوری نداشته باشند و از طریق معاینات دوره ای تحت نظارت دقیق قرار می گیرند.
بریس به عنوان یک مداخله غیر جراحی
بریس هایی مانند بریس بوستون معمولاً برای نوجوانان تجویز می شود تا از انحنای بیشتر در طول رشد جلوگیری شود.
گزینه های جراحی برای موارد شدید
در موارد شدید، جراحی فیوژن ستون فقرات ممکن است برای تثبیت ستون فقرات و اصلاح انحنا لازم باشد.
اهمیت فیزیوتراپی در مدیریت اسکولیوز
در حالی که بریس و جراحی به مسائل ساختاری می پردازد، فیزیوتراپی بر بهبود تعادل عضلانی، وضعیت بدنی و کیفیت زندگی تمرکز دارد.
اهداف فیزیوتراپی در اسکولیوز
کاهش درد و ناراحتی.
وضعیت و هم ترازی را تقویت کنید.
تقویت عضلات برای حمایت از ستون فقرات.
تکنیک های کلیدی فیزیوتراپی برای اسکولیوز
تمرینات کششی برای بهبود انعطاف پذیری
کشش عضلات سفت به کاهش سفتی و بهبود دامنه حرکتی کمک می کند. کشش های رایج شامل کشش های گربه-گاوی و کشش های جانبی است.
تمرینات تقویتی برای اصلاح وضعیت بدن
تمریناتی که عضلات مرکزی و پشت را هدف قرار می دهند، مانند پلانک یا پل، برای مقابله با انحنای بدن ضروری هستند.
تمرینات تنفسی و اهمیت آنها
تمرینات تنفسی دیافراگم را تقویت کرده و ظرفیت ریه را بهبود می بخشد، به ویژه در مواردی که اسکولیوز روی قفسه سینه تاثیر می گذارد.
تکنیک های درمان دستی
فیزیوتراپیست ها اغلب از درمان دستی برای حرکت دادن آرام ستون فقرات، کاهش تنش و بهبود هم ترازی استفاده می کنند.
تمرینات تثبیت هسته
یک هسته قوی پشتیبانی لازم را برای حفظ وضعیت بدنی سالم و ثبات ستون فقرات فراهم می کند. پیلاتس و یوگا اغلب در برنامه های درمانی ادغام می شوند.
فواید فیزیوتراپی
بهبود وضعیت و تراز ستون فقرات
فیزیوتراپی با هدف قرار دادن عدم تعادل عضلانی به تنظیم مجدد ستون فقرات کمک می کند. از طریق ترکیبی از آموزش مجدد وضعیت و تمرینات تقویت کننده مرکزی، بیماران اغلب بهبود قابل توجهی را در وضعیت خود تجربه می کنند. این نه تنها ظاهر فیزیکی را بهبود می بخشد، بلکه پیشرفت اسکولیوز را در طول زمان کاهش می دهد.
کاهش درد و ناراحتی
درد مزمن یک شکایت رایج در بین بیماران اسکولیوز به دلیل تنش عضلانی و استرس مفاصل است. فیزیوتراپی این مسائل را با مداخلاتی مانند کشش، رهاسازی میوفاشیال و درمان دستی برطرف می کند.
بهبود تحرک و کیفیت زندگی
تحرک محدود یکی دیگر از چالش های ناشی از اسکولیوز است، به ویژه در موارد متوسط تا شدید. فیزیوتراپی انعطاف پذیری و حرکت را از طریق تکنیک های تخصصی مانند کشش غیرفعال و تمرین مقاومتی بهبود می بخشد.
